Anadolu'dan yasadışı yollarla birçok tarihi eserin yurtdışına götürüldüğü yıllardır bilinen bir gerçektir. Özellikle tarihi zenginliklerimizin dış ülkeler ve yabancı araştırmacılar tarafından ilgi odağı olması "Küçük Asya"nın tarih öncelerine giden derin kültürel zenginliğinden kaynaklanmaktadır.

Kültür ve Turizm Bakanlığının yaptığı açıklamalara göre 1998-2002 arasında 492, 2002-2007 yılları arasında ise 3272 eser Türkiye'ye geri dönmüş. Yurtdışındaki birçok müzede, Anadolu topraklarına ait olduğu kesin olan ve gerekli belgesi bulunmayan eserlerin ; Kültür -Turizm ve Dışişleri Bakanlığı , Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nün çalışmalarıyla ülkemize geri getirilmeleri, ileri nesillerimizin Kültür Varlığı ‘nın korunması ve zenginliği açısından çok önemli bir başarıdır.

Geçmişte yaşananlardan ders alarak gelecekte sanatımızı ve kültürel değerlerimizi korumaya yönelik eğitimi gençlerimize ve çocuklarımıza vermek hepimizin görevidir.Bunu yaparken farklı dönemlerde bu topraklarda yaşamış medeniyetlerin kültür ve inançları yargılanmadan açıkça anlatılmalı, milli eğitimde ve halk eğitiminde Anadolu'nun Sanat Tarihine gereken önem verilmelidir. Sanat evrenseldir; ait olduğu topluma,medeniyete , kültüre ait özellikler ve bilgiler taşır. Bu nedenle sanat eserleri kime ait olursa olsun korunmalıdır.

Anadolu'nun birçok yöresinde bulunan antik heykellere sahip çıkılmamasının altındaki nedenlere bakmamız gerekir. Öncelikle tarih ve sanat eğitiminin eksikliğinden yada dini inançlara dayalı şartlanmalardan kaynaklanan bakış açışının yarattığı, çıplak insan vücudunun ayıp ve günah olarak algılanması; ‘Heykel'in İslamiyet inancıyla birlikte‘Put'a eşdeğerde tutulması halk tarafından benimsenmesini ve korunmasını engelleyen önemli bir etken olmuştur.Özellikle , İslamiyet sonrasının Anadolu insanı, kap, kacak, ziynet veya insan figürü haricinde bulduğu tarihi eşyalara sahip çıkarken, heykel bulduğunda fazla önemsememiş hatta yoketmeye yönelmiş olabilir. Restorasyondan nasibini alamamış , Anadolu'nun ücra köşelerinde yıkık kilise veya tapınaklarda gözleri oyulmuş Meryem Ana veya İsa ile igili freskler bu duruma örnektir.

Yunan Mitolojisi'ndeki Herakles'in hikayesine gelince; Vikipedi ve ansiklopedik kaynaklara göre, Zeus ile Miken kralının kızı Alkmene'nin oğluydu ve çok küçük yaşlarda bile tanrısal bir güce sahipti. Henüz birkaç günlük bebekken Heranın gönderdiği 2 zehirli yılanı öldürmüştü. Ok atmak, araba kullanmak ve güreşmekte çok başarılıydı. 18 yaşına geldiği zaman Kitharion ormanlarında yaşayan ünlü canavarı öldürerek Thebai kralının gözüne girmiş ve kızı Megara ile evlenmişti. Bu evlilikten üç oğlu olmuş ancak, Hera işe karışarak Herakles'i çıldırtmış karısını ve çocuklarını öldürmesine neden olmuştu.. Suçlarından arınması için Miken kralının hizmetine girip, onun her istediğini yapması gerekmişti. Kralın Herakles'e yaptırdığı 12 işe mitolojide Herakles'in 12 görevi veya işleri denir.Ayrıca çok güçlü bir karakter olarak da bilinir.

‘Yorgun Herakles' kimbilir nekadar yorgun..Dile gelipde yaşadıklarını anlatabilseydi… Döneminin değerli bir heykel ustasının elinden nasıl bir ustalık ve sabırla ortaya çıkışını, hangi meydanda veya özel bir mekanda yerini buluşunu ve hangi şanssız savaşta yada afette yerin altında kayboluşunu…sonra, tam günışığını bulmuşken parçalanışını.. Yorgun Herakles' in 13. ve bilinmeyen diğer görevide belki parçalanmış ve kaybolmuş heykellerin bulunması ve yerini bulmasına ışık tutmaktı.

Bir mermer parçasının, taşın veya bronzun içinden çıkmayı bekleyen anlamlı güzellikleri ve formları ortaya çıkaracak sanatçıların, gizli kalmış veya kaybolmuş eserleri ortaya çıkaracak bilim insanlarının yolunu açmak, geçmişin tozlarını temizlemek yapılması gereken onurlu bir görevdir.

Yorgun ,sahipsiz, bakımsız, terkedilmiş bilinen ve bilinmeyen Kültürel ve Sanatsal Değerler'imizin tümünün yerini bulmasını dileğiyle,

Sanatla ve sevgiyle kalın,
Ceylan Mutlu

12.10.2011